1. Thực hiện lộ trình nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở tỉnh Thừa Thiên Huế, giai đoạn 1 (2022 - 2025)        2. Quy định mức thu giá dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục ngoài học phí đáp ứng nhu cầu người học của cơ cở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế (Hoàn thành)        3. Phát triển giáo dục tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Hoàn thành)        4. Đề án “Xây dựng trường trung học phổ thông chuyên Quốc học - Huế trở thành điểm sáng về chất lượng giáo dục trong sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục của cả nước” (Hoàn thành)        5. Quy định mức thu học phí của cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập đối với chương trình đại trà trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế năm học 2023 – 2024 (Hoàn thành)        6. Quy định mức chi công tác tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông; kỳ thi tuyển sinh đầu cấp phổ thông; thi học sinh giỏi các cấp các môn văn hoá; thi chọn học sinh cấp quốc gia và tập huấn học sinh giỏi để dự thi cấp quốc gia; các kỳ thi tập trung cấp tỉnh (Hoàn thành)        7. Đề án "Xây dựng Trường THCS Nguyễn Tri Phương trở thành trường trọng điểm, chất lượng cao        8. Quy định mức thu học phí của các cơ sở đào tạo trung cấp, cao đẳng công lập đối với chương trình đào tạo đại trà trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế từ năm học 2022-2023 trở đi        9. Xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2022 - 2030, tầm nhìn đến 2045        10. Phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu số tỉnh Thừa Thiên Huế        11. Bảo đảm cơ sở vật chất cho chương trình giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông giai đoạn 2020 – 2025        12. Đề án hỗ trợ phát triển Giáo dục người khuyết tật trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030        13. Nâng cao chế độ dinh dưỡng phát triển thể lực, tầm vóc trẻ em dành cho học sinh mầm non và tiểu học.       

Thơ Tố Hữu trong sự đối sánh

THƠ TỐ HỮU TRONG SỰ ĐỐI SÁNH,

ẢNH HƯỞNG CỦA THƠ MỚI

ĐẶNG THỊ NGỌC PHƯỢNG

Trường THCS Nguyễn Tri Phương

Thơ Tố Hữu là một thành tựu nổi bật của thơ ca cách mạng Việt Nam. Đó là bài ca của thời đại Hồ Chí Minh đấu tranh anh hùng và thắng lợi vẻ vang, bài ca về lẽ sống lớn, về ân tình cách mạng sâu nặng, về niềm tin cách mạng trong sáng.

Tố Hữu đến với cách mạng, với thơ trong tuổi trẻ của cuộc đời. Đất nước còn nô lệ nên người thanh niên ấy đã sớm đi vào con đường tranh đấu. “Từ ấy” chính là tiếng nói thơ ca khơi dậy từ tấm lòng yêu thương và gắn bó với đất nước. Đường thơ của Tố Hữu là tiếng nói đồng hành với đường cách mạng, và nói như nhà văn Pháp Pierre Emmanuel là “sự diễn đạt về số phận dân tộc mình”.

Giữa “Từ ấy” và Thơ mới có sự ảnh hưởng qua lại. Đặng Thai Mai nhận xét: “Người của thời đại – Tố Hữu không thể không đọc, không thấy được thành công của nó; không thể không biết tiếp thu những ảnh hưởng của đương thời”. Xuân Diệu lại cho rằng: “Tố Hữu đã dùng những yếu tố của phong trào lãng mạn đang thịnh hành đương thời đem vào thơ của mình và diễn đạt cái tinh thần theo lối mới – tinh thần cách mạng vô sản”. Đóng góp của thơ Tố Hữu không chỉ ở tư tưởng mà còn ở phương diện cá thể hoá văn học Việt Nam hiện đại trong lĩnh vực thơ ca cách mạng. Cái tôi cá nhân trong thơ Tố Hữu đã dần dần hoà hợp với thời đại, đó là cái tôi cộng đồng. Ví dụ: “Tâm tư trong tù”, “Hai đứa trẻ”, “Dửng dưng”, “Nhớ đồng”… Những bài thơ “Lời kỹ nữ” của Xuân Diệu, “Bên sông đưa khách” của Thế Lữ rất gần với “Tiếng hát sông Hương” của Tố Hữu.

Có thể nói: “­Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ, Mặt trời chân lý chói qua tim” mới thật là ngày khai sinh và điểm bắt đầu của đời ông. Các giai đoạn cách mạng, những ngày lễ lớn, những sự kiện trọng đại của đất nước thật sự là những cái mốc trong cuộc đời tình cảm của ông. Thơ trữ tình chính trị của Tố Hữu dựa trên tiền đề thống nhất hoàn toàn, đồng nhất chủ thể trữ tình cá nhân với nhân dân, Tổ quốc. Tố Hữu đã kết hợp tình cảm yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội với tình cảm cá nhân đằm thắm, trong sáng. Nhờ thế ông đã đưa thơ trữ tình chính trị Việt Nam đến một trình độ mới.

Đến với Thơ mới, ta bắt gặp một cái tôi đứng ở trung tâm cảm hứng, giãi bày thổ lộ: “Tôi chỉ là một khách tình si”, “Tôi chỉ là một kiếp đi hoang”, “Tôi là một kẻ lạc loài”… Đó là thơ chiêm nghiệm trạng thái, địa vị cái tôi trong thế giới. “Tôi” trở thành nguyên tắc cắt nghĩa thế giới một cách riêng tư. Trong điều kiện lịch sử lúc ấy thường là sự cắt nghĩa tiêu cực, cá nhân chủ nghĩa, bế tắc. Thế giới cái tôi mang lại những giá trị thẩm mỹ mới nhưng thường là cô đơn, u sầu, lắm khi đau đớn, xa lạ.

Cái mới của những nhà Thơ mới là để cho giọng điệu đích thực của tâm hồn bộc lộ một cách trực tiếp hoặc réo rắt, ảo não hoặc khinh bạc, ngông nghênh nhưng bao giờ cũng đậm đà cá tính:

“Thôi hết rồi! còn chi nữa đâu em!

Thôi hết rồi, gió gác với trăng thềm,

Với sương lá rụng trên đầu gần gũi

Thôi đã hết hờn ghen và giận tủi…”

(“Tương tư chiều” – Xuân Diệu)

Cái tôi Thơ mới là cái tôi khép kín và cô đơn về mặt xã hội, cái tôi Thơ mới trốn vào cá nhân. Trong khi đó, thời đại cách mạng đòi hỏi thơ ca phải là vũ khí tư tưởng sắc bén, là tiếng nói tình cảm trực tiếp hướng tới đông đảo quần chúng. Thơ phải là tiếng hát tinh thần thời đại, là bài ca đoàn kết, giục giã đấu tranh. Đó cũng là đòi hỏi chung của thơ ca cách mạng trên thế giới ở thời đại chúng ta. Tố Hữu đã diễn đạt yêu cầu mới về thơ một cách giản dị, đậm đà sắc thái dân tộc: “Thơ là tiếng nói đồng ý, đồng tình, tiếng nói đồng chí”. Nhà thơ không thể là con người siêu cá thể đứng trước vũ trụ như trong thơ cổ, cũng không thể là cái tôi tự biểu hiện, khép kín của Thơ mới. Cái mới của Tố Hữu là đã đóng góp cho thơ ca Việt Nam hiện đại một kiểu nhà thơ mới, một cái tôi mạnh mẽ thuộc về quần chúng lao khổ và cách mạng. Bài thơ Từ ấy có tính chất như một tuyên ngôn:

Tôi buộc lòng tôi với mọi người

Để tình trang trải với trăm nơi

Để hồn tôi với bao hồn khổ

Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời

Khổ thơ đã nói lên tình yêu thương giai cấp của người chiến sĩ cách mạng. Dưới ánh sáng của lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, nhà thơ thấy tâm hồn mình gắn bó với nhân dân cùng khổ. Các động từ: buộc, trang trải, gần gũi diễn tả tình cảm gắn bó thiết tha của người chiến sĩ cách mạng với quần chúng lao khổ. Các từ ngữ: mọi người, trăm nơi, bao hồn khổ chỉ số đông nhân dân cần lao mà nhà thơ hướng đến để xây dựng khối đời, khối liên minh công nông. Từ “tôi” xuất hiện trong khổ thơ thể hiện một tình cảm chân thành, tiếng nói trái tim của người cách mạng.

Tôi đã là con của vạn nhà

Là em của vạn kiếp phôi pha

Là anh của vạn đầu em nhỏ

Không áo cơm cù bất cù bơ

Với cách diễn tả trùng điệp, các từ con, em , anh xuất hiện liên tiếp, giọng thơ trở nên sôi nổi, thiết tha: “là con…là em…là anh…”. Các số từ vạn trong “vạn kiếp phôi pha”, “vạn đầu em nhỏ” cho thấy người chiến sĩ cách mạng sống trong lòng nhân dân, được nhân dân yêu thương, đùm bọc, che chở, để khơi dậy sức mạnh nhân dân đứng lên chiến đấu cho tự do hạnh phúc.

Tố Hữu là kiểu nhà thơ sống giữa mọi người, bình thường gần gũi, thân mật, là bạn đời, bạn lòng. Thơ mới hiện đại thế nhưng không thể là tiếng nói trữ tình đại diện của một nền văn học dân tộc. Cái tôi cá nhân của Thơ mới vừa lên ngôi tự tin đến thế đã lại nhanh chóng đi vào bế tắc. Trong khi đó thơ cách mạng thể hiện quan hệ mật thiết giữa cá nhân và cộng đồng. Vẫn là cái tôi trong thơ nhưng nhà thơ cảm nhận cuộc đời trên cấp độ của cái tôi chung. Đó là cái tôi hoàn toàn mới trong lịch sử thơ trữ tình Việt Nam. Với cái tôi khép kín của thơ mới 1932-1945 thì cái tôi trữ tình trong thơ Việt Nam từ sau cách mạng nói chung và thơ Tố Hữu nói riêng là cái tôi cộng đồng nhưng hạt nhân  của nó là cái tôi chung.

Thành công quan trọng của Tố Hữu là đã xây dựng nên hình tượng một nhà thơ kiểu mới, một nhà thơ giữa mọi người. Đọc Từ ấy ta luôn thấy được một con người giữa muôn người:

Tôi chỉ một giữa muôn người đau khổ

Tôi chỉ một giữa muôn người chiến đấu…

Cái tôi ấy mang vào một hệ thống điểm nhìn mới mẻ cho thơ, chưa có trong kiểu nhà thơ vũ trụ siêu cá thể và trong kiểu nhà thơ tự biểu hiện khép kín. Ý thức về vai trò ở giữa mọi người, hướng về nhiều đối tượng đã phát triển ở thơ Tố Hữu một cái tôi trữ tình nhiều vai. Trong một bài thơ, nhà thơ có thể vừa là anh, là em, là cháu, là bạn, là ta… Và như vậy xung quanh nhà thơ quy tụ một thế giới nhiều màu vẻ, phong phú các quan hệ xã hội.

Tố Hữu là người đi tiên phong, tạo nên một tiếng thơ cách mạng đầy quyền uy, có sức thuyết phục, và đồng thời cũng tạo nên một hình tượng nhà thơ kiểu mới. Trong đó, cái tôi trữ tình riêng tư nhường chỗ cho cái ta khái quát, cái ta dân tộc, cái ta thời đại. Điều này khẳng định sự ảnh hưởng không nhỏ của thơ Tố Hữu đối với thơ ca dân tộc.

Tố Hữu đã mang lại cho thơ ca tiếng Việt một chất mê say mạnh mẽ, lớn lao về một cá nhân nhiệt huyết được lý tưởng cách mạng soi sáng. Chất mê say chưa từng có trong văn trung đại, trong văn học lãng mạn và trong cách mạng đương thời. Một lối thơ chưa biết đến cảm xúc như là một hiện tượng cảm tính chủ quan. Tố Hữu cũng giống như một số nhà thơ lãng mạn say sưa phát hiện thế giới chủ quan cảm tính của cá nhân. Nhưng sự thể hiện trong thơ Tố Hữu không phải là sự tự biểu hiện của một cá nhân nhỏ bé mà là sự tự biểu hiện của một thế hệ thanh niên cách mạng, biểu hiện một quan hệ xã hội mới. Đúng hơn, đó là sự tự ý thức của một cá nhân mới. Đặng Thai Mai nhận xét: “Người thời đại, Tố Hữu không thể không đọc, không thưởng thức Thơ mới trong phần thành công của nó. Tố Hữu cũng đã viết Thơ mới. Điều đó cũng dễ hiểu, nhưng nội dung cách mạng sẽ làm cho thơ Tố Hữu có một phong cách riêng biệt”. Điều đó cũng có nghĩa là Tố Hữu không chỉ là người tiếp thu ảnh hưởng “Thơ mới” mà bản thân Tố Hữu cũng là người sáng tạo ra với tư cách là một nhà thơ cách mạng.

Đ.T.N.P

Các tin khác