NGUYỄN THỊ YẾN
Hiệu trưởng trường Mầm non I - Huế

Với xu thế phát triển, tạo bước chuyển biến cơ bản về chất lượng giáo dục, trong đó ứng dụng khoa học công nghệ vào giáo dục là phương pháp và hình thức giáo dục hiện đại. Vụ giáo dục mầm non, công ty máy tính IBM đã tạo cơ hội cho trường Mầm non I - Huế được áp dụng công nghệ tin học qua chương trình “Học vui cùng KIDSMART”; một chương trình phù hợp với lứa tuổi mẫu giáo và có nội dung, hình thức đặc biệt hấp dẫn trẻ.

Sau 4 năm triển khai và thực hiện, phòng “Học vui cùng KIDSMART” của trẻ đã thực sự hoạt động có hiệu quả, làm phong phú hoạt động của nhà trường, thỏa mãn nhu cầu hoạt động khám phá của trẻ, góp phần tích cực trong công tác nâng cao chất lượng giáo dục theo đúng tinh thần đổi mới của ngành học mầm non.

Đây là mô hình mới trong trường mầm non, đòi hỏi lãnh đạo nhà trường và đội ngũ giáo viên cần trang bị cho mình kiến thức cơ bản về tin học; nghiên cứu tìm hiểu và ứng dụng phần mềm “Học vui cùng KIDSMART” thông qua nội dung hoạt động của 6 “ngôi nhà” và cao hơn, giáo viên cần phải phát huy khả năng sáng tạo bằng cách lấy ý tưởng từ trò chơi trong các “Căn phòng” để ứng dụng vào công việc tự làm thêm nhiều đồ chơi sáng tạo cho trẻ, hướng dẫn tạo cơ hội cho trẻ cùng tham gia vào quá trình tự sáng tạo ra những sản phẩm, những trò chơi theo ý thích.

Cùng với sự chỉ đạo hướng dẫn của Phòng mầm non sở GD&ĐT, Lãnh đạo và giáo viên trường Mầm non I - Huế  đã nỗ lực tìm tòi, học hỏi để triển khai chương trình “Học vui cùng KIDSMART” trên cơ sở hoạt động ở phòng “Học vui cùng KIDSMART” của trẻ; bước đầu đã đạt được một số kết quả nhất định, phòng vi tính của trẻ đi vào hoạt động có nề nếp, hiệu quả, chất lượng dần được nâng cao, là điểm để ngành học mầm non tỉnh và thành phố chỉ đạo thực hành và nhân điểm.

1. Đầu tư xây dựng phòng “Học vui cùng KIDSMART” cho trẻ:

Sau khi tiếp nhận 2 bộ máy tính và phần mềm KIDSMART” của dự án IBM, với mong muốn nội dung chương trình “Học vui cùng KIDSMART” sớm được triển khai, nhưng trong điều kiện thực tế  trường không có khả năng để đầu tư, trang trí ngay một phòng sinh hoạt và các trang thiết bị tối thiểu kèm theo như đồ chơi, tủ giá... Trước khó khăn trên, công tác xã hội hoá để vận động nguồn lực từ phía phụ huynh đã được đặt ra. Trường đã tiến hành tổ chức giới thiệu nội dung chương trình “Học vui cùng KIDSMART” đến với phụ huynh, làm cho phụ huynh thấy được hình thức nội dung và hiệu quả trong giáo dục trẻ qua phần mềm KIDSMART; đồng thời cũng thấy được phần quan tâm đầu tư của Vụ giáo dục mầm non và công ty máy tính IBM. Sau đó trường đặt vấn đề vận động, thuyết phục phụ huynh hỗ trợ để cải tạo 1 phòng đặt máy phù hợp với nội dung hoạt động của trẻ. Do diện tích phòng chỉ có 32,5m2, để tạo cảm giác thoáng rộng, chúng tôi sử dụng kính tráng thuỷ để ốp tường và là nơi trang trí biểu tượng của các “Ngôi nhà”, sáng kiến này đã làm cho căn phòng 32,5m2 như trở nên rộng hơn, sáng hơn; mảng chân tường cũng là nơi đặt các góc chơi cho trẻ. Sàn nhà được trải thảm để trẻ ngồi mà không cần sử dụng nhiều bàn ghế, giảm vướng tầm mắt và đỡ choán diện tích, tạo được cho trẻ chỗ chơi thoáng rộng thoải mái, phù hợp với hình thức tổ chức cùng lúc cho nhóm trẻ chơi trên máy, nhóm trẻ chơi với các đồ chơi ứng dụng ý tưởng của các “Ngôi nhà”. Ngoài ra, còn trang bị nhiều điều kiện khác phục vụ nhu cầu hoạt động ứng dụng của trẻ. Hình thức trang trí căn phòng này là mẫu hình được các trường mầm non trong và ngoài tỉnh đến tham quan học tập.

Kết quả của quá trình đầu tư suy nghĩ sáng tạo, kết hợp với việc vận động nguồn lực từ phía phụ huynh, bước đầu Trường đã huy động được 32 triệu đồng để chi vào nội dung cải tạo, trang trí, trang bị đồ dùng cho phòng máy vi tính đảm bảo yêu cầu tối thiểu để triển khai chương trình “Học vui cùng KIDSMART” cho trẻ, vừa đảm bảo tính khoa học, thẩm mỹ, vừa phù hợp với đặc điểm tâm lý của trẻ, vừa phù hợp với điều kiện khó khăn về cơ sở vật chất và nguồn kinh phí hiện có của nhà trường.

2. Tiến hành công tác tuyên truyền:

Nội dung, hình thức thể hiện của chương trình “Học vui cùng KIDSMART” rất phù hợp với lứa tuổi mầm non; là phương pháp và hình thức rất mới, rất tiên tiến để trẻ được tự khám phá, tìm hiểu, trải nghiệm và vui chơi, phù hợp với hướng đổi mới hình thức và phương pháp giáo dục mầm non hiện nay. Ngoài ra, nó còn đánh dấu một bước tiến lớn trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ của trường mầm non. Do đó, tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với chương trình và làm cho chương trình “Học vui cùng KIDSMART” có thêm điều kiện để phát triển và ngày một ứng dụng rộng rãi trong hoạt động giáo dục của nhà trường, là điều mà lãnh đạo nhà trường hết sức quan tâm. Muốn thực hiện mục tiêu đó, điều không thể thiếu là chương trình này phải được xã hội hoá, nghĩa là được các đối tượng liên quan trực tiếp như: Giáo viên, phụ huynh, các ban ngành, các cơ quan truyền thông, báo chí biết, hiểu và đồng tình ủng hộ. Để đạt được mục đích trên, công tác tuyên truyền cho hoạt động của chương trình “Học vui cùng KIDSMART” trong trường mầm non được đặt ra và đã thực hiện trên nhiều hình thức sau:

- Tổ chức tốt các giờ hoạt động của trẻ trên phòng máy và mời phụ huynh đến tham quan; luân phiên bố trí cho các lớp có lịch sinh hoạt vào cuối giờ trong ngày và cho phụ huynh trực tiếp đón trẻ tại phòng vi tính để phụ huynh được trực tiếp xem con mình đang say sưa hoạt động với chương trình “Học vui cùng KIDSMART”.

- Thực hiện 2 chương trình phát trên sóng truyền hình, một chương trình giới thiệu về phòng máy vi tính và chương trình “Học vui cùng KIDSMART” của trẻ trong trường mầm non; gồm giới thiệu cách trang trí, sắp xếp bố trí các thiết bị phù hợp và an toàn đối với trẻ, giới thiệu các biểu tượng, tên gọi và nội dung của 6 “ngôi nhà” có trong phần mềm KIDSMART. Chương trình thứ 2 giới thiệu một buổi sinh hoạt của trẻ với chương trình “Học vui cùng KIDSMART”.

- Viết bài giới thiệu mô hình hoạt động mới trong trường mầm non: chương trình “Học vui cùng KIDSMART” trên báo Giáo dục Thời đại và báo Thừa Thiên Huế.

-Trực tiếp trao đổi, tư vấn với phụ huynh, với các ban ngành, báo đài về nội dung, hình thức, mục đích và hiệu quả giáo dục đạt được của việc đưa chương trình “Học vui cùng KIDSMART” vào nội dung hoạt động của trường mầm non.

Với những cố gắng trên trong công tác tuyên truyền giới thiệu với xã hội một loại hình giáo dục mới thông qua chương trình “Học vui cùng KIDSMART”, trường Mầm non I, trong quá trình triển khai thực hiện chương trình này đã nhận được sự đồng tình ủng hộ và sự đầu tư hỗ trợ thích đáng của lực lượng phụ huynh, của các cơ quan ban ngành, để chương trình được duy trì và phát triển không chỉ phục vụ nhu cầu của trẻ, mà còn là nơi để các đơn vị bạn trong và ngoài tỉnh đến dự thực hành, tham quan, rút kinh nghiệm.

Kết quả của công tác tuyên truyền vận động các nguồn lực đầu tư đã tạo điều kiện cho chương trình “Học vui cùng KIDSMART” của trường Mầm non I - Huế thu hút và phục vụ ngày càng nhiều trẻ tham gia khám phá nội dung chương trình; giáo viên có cơ hội và điều kiện để khai thác, hướng dẫn trẻ và ứng dụng vào các hoạt động giáo dục trẻ hằng ngày. Sau 4 năm hoạt động, trường đã vận động công ty sữa Abott tặng 2 máy vi tính, 1 máy in; hội phụ huynh tặng 2 máy tính; 1 máy in màu, âm thanh CD ROM, 2 bàn đặt máy tính, phụ huynh mới đầu tư 1 máy tính xách tay, 1tivi LCD 37 inch; ngân sách thành phố trang bị 1 tivi màn hình rộng 54 inch... Tổng giá trị khoảng 110 triệu đồng.

Với các loại thiết bị trên, không chỉ phục vụ nhu cầu hoạt động của trẻ trên phòng máy, mà khi cần hướng dẫn chung cho nhiều trẻ cùng biết cách khám phá một “Căn phòng”, một trò chơi mới trong 6 “ngôi nhà” của chương trình “Học vui cùng KIDSMART”, chúng tôi đã sử dụng bộ điều khiển chuyển chương trình từ máy tính sang tivi màn hình rộng 54 inch đặt tại hội trường để trẻ quan sát rõ ràng thoải mái và sau đó trẻ thực hành trên máy tính bình thường, với hình thức này còn là phương tiện để trường tổ chức tập huấn cho giáo viên trong trường cũng như phục vụ các lớp tập huấn của ngành học mầm non tỉnh và thành phố một cách hiệu quả, vừa thay được bộ Project, vừa có chức năng tivi để phục vụ các nhu cầu nghe nhìn khác của cô và trẻ.

3. Công tác bồi dưỡng giáo viên:

Song song với công tác tuyên truyền vận động và đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, công tác bồi dưỡng đội ngũ là nhiệm vụ rất quan trọng, vì giáo viên là nhân tố quyết định mọi hoạt động giáo dục trong nhà trường.

Muốn khai thác phần mềm KIDSMART để hướng dẫn trẻ, dù muốn hay không thì giáo viên cũng cần phải biết sử dụng máy tính. Nhưng đây lại là lĩnh vực mà giáo viên mầm non rất hạn chế. Do trình độ đào tạo trước đây chưa có học phần tin học, do môi trường làm việc, do điều kiện kinh tế gia đình ..., hầu như vào thời điểm trước năm 2003, trong bộ phận giáo viên chỉ có 1, đến 2 cô có biết và sử dụng được máy tính ở mức độ sơ đẳng. Trước tình hình này trường đã lập kế hoạch để giáo viên học tập bồi dưỡng tin học cho giáo viên tuần tự theo các bước sau:

- Các thành viên trong ban lãnh đạo nhà trường phải tự học và sử dụng thành thạo máy tính phục vụ công tác chuyên môn của bản thân, đồng  thời tạo được niềm tin cho giáo viên trong lĩnh vực học tập bồi dưỡng năng lực ứng dụng tin học.

- Cử 2 giáo viên có biết qua tin học, để tiếp tục đi học tại các trung tâm đào tạo tin học, vừa nâng cao trình độ và rèn luyện khả năng ứng dụng tin học, vừa nghiên cứu, khai thác, hướng dẫn phần mềm chương trình “Học vui cùng KIDSMART”, vừa tạo chỗ dựa vững chắc và giúp giáo viên trong quá trình học tin học tiếp theo.

- Bước thứ ba, trường tiến hành tổ chức phổ cập trình độ tin học cho giáo viên toàn trường. Để có điều kiện thời gian cho giáo viên tham gia lớp học mà không ảnh hưởng đến công tác, nhà trường có điều kiện để hỗ trợ kinh phí đào tạo, tổ chức theo dõi và khảo sát chất lượng học tập của giáo viên, chúng tôi lần lượt mở lớp cho từng nhóm giáo viên theo học, đồng thời hợp đồng giáo viên và kĩ thuật viên tin học, về trực tiếp dạy, thuê phòng máy đủ cho giáo viên thực hành, nội dung học của giáo viên theo đơn đặt hàng của nhà trường.

- Kết hợp tổ chức cho giáo viên các đơn vị mầm non trên địa bàn phường cùng tham gia học tập; việc làm này vừa thực hiện chức năng hỗ trợ giúp đỡ đơn vị bạn của trường Mầm non I - Huế, vừa tạo động lực thi đua học tập một cách lành mạnh cho giáo viên giữa các trường với nhau. Cách làm này đã nhanh chóng giúp trường Mầm non I -Huế, có được một đội ngũ giáo viên có trình độ tin học cơ bản, đáp ứng yêu cầu thiết thực trong hoạt động chuyên môn nói chung và khai thác hướng dẫn chương trình “Học vui cùng KIDSMART” nói riêng của người giáo viên mầm non.

 Bên cạnh kế hoạch bồi dưỡng trình độ tin học cho giáo viên, công tác tập huấn nội dung chương trình “Học vui cùng KIDSMART” được tổ chuyên môn tiến hành chu đáo, thiết thực.

Ngoài việc sắp xếp cho giáo viên dự các lớp tập huấn của ngành học mầm non tỉnh và thành phố tổ chức, trường đã chủ động tổ chức cho giáo viên trong toàn trường được tham gia học tập bồi dưỡng theo trình tự: Giúp giáo viên nắm được mục đích yêu cầu và ý nghĩa của việc cho trẻ mầm non tiếp cận với tin học thông qua các phần mềm giáo dục phù hợp; tìm hiểu, sử dụng phần mềm chương trình “Học vui cùng KIDSMART” để hướng dẫn trẻ; khai thác ý tưởng từ phần mềm chương trình “Học vui cùng KIDSMART” để ứng dụng trong việc làm đồ chơi và đồ dùng dạy học phục vụ hoạt động giáo dục có chủ đích chuyên môn. Để công tác học tập bồi dưỡng của giáo viên sinh động, có hiệu quả ngoài việc sử dụng tài liệu, thiết bị hiện có, chúng tôi còn sưu tầm, ghi lại băng hình phát trên sóng truyền hình về nội dung cho trẻ tiếp cận với máy tính để giúp giáo viên nghiên cứu sâu thêm về lĩnh vực này. Ngoài ra, thông qua chương trình bồi dưỡng thường xuyên học phần III về nội dung ứng dụng chương trình “Học vui cùng KIDSMART” trong trường mầm non, cũng được chúng tôi triển khai cho giáo viên học tập, thực hành nghiêm túc, đây cũng là cơ hội giúp giáo viên bồi dưỡng thêm kiến thức và khả năng thực hành về tin học.

Kết quả công tác này hiện nay trường đã có 100% giáo viên được tập huấn và ứng dụng chương trình “Học vui cùng KIDSMART” vào hoạt động giáo dục trẻ, 65% giáo viên đã sử dụng thành thạo máy tính phục vụ chuyên môn, số còn lại đang tiếp tục học; phấn đấu đến hết năm 2008 sẽ có 100% giáo viên có trình độ tin học cơ bản. Góp phần tích cực trong công tác nâng cao chất lượng giáo dục mầm non.

Sử dụng máy tính như là một công cụ hỗ trợ giáo dục mầm non, đang là một hướng đi mới. Những chiếc máy tính có sử dụng phần mềm KIDSMART là hình thức giáo dục hấp dẫn, đem lại cho trẻ một cách tiếp cận mới về thế giới xung quanh, đồng thời nó cũng đáp ứng năng lực hiểu biết và nhu cầu phát triển của trẻ, tạo ra cho trẻ một cơ hội tiếp cận sớm với công nghệ thông tin. Trẻ được sử dụng máy tính để khám phá, tìm hiểu, trình bày ý tưởng… Từ đó hỗ trợ cho tư duy phát triển sáng tạo, là cơ sở cho trẻ bước vào lớp Một vững chắc. Chương trình “Học vui cùng KIDSMART” được đưa vào nội dung chương trình giáo dục mầm non đã đảm bảo được hai yếu tố quan trọng: Đó là tính khoa học, tính giáo dục của phần mềm và năng lực tổ chức thực hiện của giáo viên, tạo được cơ hội cho cả cô và cháu tiếp cận với công nghệ thông tin, ứng dụng nó một cách hiệu quả trong công tác nâng cao chất lượng hoạt động dạy và học của trường mầm non.

N.T.Y