Phát hiện thêm một cái hay
HOÀNG CÔNG THẠNH
THPT Hương VInh
Tiếng Việt của ta rất phong phú và vô cùng độc đáo như chúng ta đã từng được biết qua quá trình học tập và nghiên cứu .Cách đây chừng ba mươi năm, tình cờ đọc trên một tạp chí mà tôi không nhớ rõ số và tên tạp chí, tôi thấy có câu hỏi của một tác giả dưới dạng gần như thách đố như sau: “Tìm một số từ ghép gồm hai tiếng sao cho khi đọc thứ tự ngược lại (đảo vị trí trước sau) thì được một từ ghép mới có nghĩa hoàn toàn khác với nghĩa của từ ban đầu.”
Ví dụ mẫu: Công văn - Văn công.
Lúc đầu do chưa nắm vững yêu cầu của câu hỏi nên tôi có chút lúng túng trong việc tìm đáp án và đã đề xuất một số từ chưa chuẩn xác. Qua quá trình suy nghĩ, phân tích câu hỏi, tôi đã nắm được yêu cầu của câu hỏi đó như sau:
1. Từ tìm được phải là từ ghép gồm có hai tiếng (2 âm tiết)
2. Từ đọc theo chiều ngược lại cũng là một từ ghép gồm hai tiếng.
3. Từ đọc ngược lại không yêu cầu phải cùng từ loại với từ ban đầu (nghĩa là từ ban đầu là danh từ, từ đọc ngược lại có thể là động từ, tính từ...) miễn sao đó là từ ghép có nghĩa hoàn toàn khác với từ ban đầu. (Vì trong câu hỏi không có yêu cầu giới hạn cùng từ loại).
Trong thời gian dài suy nghĩ và tìm câu trả lời, tôi nhận thấy không riêng gì bản thân mình mà đa số những người bạn của tôi (tôi phố biến câu hỏi này để mọi người cùng tham gia) ai cũng chủ quan và cho rằng quá dễ nên đã đề xuất những đáp án không đúng với yêu cầu câu hỏi như sau: Văn học - Học văn: Sai, vì học văn không phải là từ ghép.
Đảm bảo - Bảo đảm: Sai, vì nghĩa của hai từ ghép này giống nhau.
Từ việc nắm vững yêu cầu câu hỏi và loại trừ những đáp án sai, tôi đã suy nghĩ, tìm kiếm và kết hợp với sự phát hiện của người thân nên đã xác định được một số từ ghép đạt yêu cầu của câu hỏi trên và cũng xin mạnh dạn phổ biến đến với bạn đọc để cùng chia sẻ, để thấy tiếng Việt của ta phong phú, độc đáo, hay và đẹp biết bao, để cùng góp phần giữ gìn và phát huy sự trong sáng của tiếng Việt. Các từ tìm được xin giới thiệu như sau:
- Công nhân - Nhân công
- Phạm vi - Vi phạm
- Học sinh - Sinh học
- Công dân - Dân công
- Sĩ tử - Tử sĩ
- Nhân văn - Văn nhân
- Công chúa - Chúa công
- Nhân quả - Quả nhân
- Lập công - Công lập
- Danh nhân - Nhân danh
- Khách quan - Quan khách
- Động cơ - Cơ động
- Quốc vương - Vương quốc
- Thực hiện - Hiện thực
- Năng động - Động năng
- Tích phân - Phân tích (tích phân là từ của toán học)
- Chính chuyên - Chuyên chính
- Nhân trung - Trung nhân
- Thông tư - Tư thông
- Nhân đạo - Đạo nhân
Và tất nhiên còn nhiều đáp án khác hay hơn mà tôi chưa tìm ra. Vậy, kính mong quí độc giả tham gia vào câu hỏi lí thú này để phát hiện thêm một cái hay của tiếng Việt nhằm góp phần làm phong phú thêm tính đa dạng của tiếng Việt.
H.C.T