1. Thực hiện lộ trình nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở tỉnh Thừa Thiên Huế, giai đoạn 1 (2022 - 2025)        2. Quy định mức thu giá dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục ngoài học phí đáp ứng nhu cầu người học của cơ cở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế (Hoàn thành)        3. Phát triển giáo dục tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Hoàn thành)        4. Đề án “Xây dựng trường trung học phổ thông chuyên Quốc học - Huế trở thành điểm sáng về chất lượng giáo dục trong sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục của cả nước” (Hoàn thành)        5. Quy định mức thu học phí của cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập đối với chương trình đại trà trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế năm học 2023 – 2024 (Hoàn thành)        6. Quy định mức chi công tác tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông; kỳ thi tuyển sinh đầu cấp phổ thông; thi học sinh giỏi các cấp các môn văn hoá; thi chọn học sinh cấp quốc gia và tập huấn học sinh giỏi để dự thi cấp quốc gia; các kỳ thi tập trung cấp tỉnh (Hoàn thành)        7. Đề án "Xây dựng Trường THCS Nguyễn Tri Phương trở thành trường trọng điểm, chất lượng cao        8. Quy định mức thu học phí của các cơ sở đào tạo trung cấp, cao đẳng công lập đối với chương trình đào tạo đại trà trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế từ năm học 2022-2023 trở đi        9. Xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2022 - 2030, tầm nhìn đến 2045        10. Phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu số tỉnh Thừa Thiên Huế        11. Bảo đảm cơ sở vật chất cho chương trình giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông giai đoạn 2020 – 2025        12. Đề án hỗ trợ phát triển Giáo dục người khuyết tật trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030        13. Nâng cao chế độ dinh dưỡng phát triển thể lực, tầm vóc trẻ em dành cho học sinh mầm non và tiểu học.       

Biện pháp đổi mới quản lý dạy và học

MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI QUẢN LÝ DẠY VÀ HỌC

NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC

NGHỀ PHỔ THÔNG CỦA TRUNG TÂM KTTH - HN

THS. HOÀNG MINH TRUNG

Trung tâm KTTH-HN Thành Nội

Năm học 2010-2011, Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định là "Năm học tiếp tục đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo". Nhằm góp phần đẩy mạnh công tác quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục, ở bài viết này, chúng tôi xin trình bày một số giải pháp đổi mới quản lý chỉ đạo dạy và học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nghề phổ thông của Trung tâm KTTH-HN.

 I. Một số khái niệm liên quan và những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh học nghề phổ thông:

1.Chất lượng học tập của học sinh

Theo quan điểm tiếp cận mục tiêu, chất lượng học tập của học sinh ở cơ sở giáo dục phổ thông thể hiện ở mức độ đáp ứng mục tiêu đào tạo, đó là trình độ học vấn phổ thông và phát triển nhân cách của học sinh trong quá trình đào tạo ở cơ sở giáo dục. Điều đó được thể hiện ở người học sinh về mức độ nắm vững tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, năng lực trí tuệ và thái độ.

2. Giáo dục nghề phổ thông được hiểu là hoạt động giáo dục nghề nghiệp nhằm cung cấp kiến thức, kĩ năng, kĩ thuật ban đầu cho học sinh phổ thông, giúp học sinh thấy được những đòi hỏi của nghề đối với người lao động về phẩm chất và năng lực, từ đó có sự lựa chọn nghề và định hướng học tập phù hợp nhất.

3. Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh học nghề phổ thông:

Học tập là hoạt động nhận thức của học sinh nhằm tiếp thu tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, phát triển nhân cách; kết quả học tập của học sinh phụ thuộc chủ yếu vào: ý thức, động cơ học tập; phương pháp học tập; nội dung dạy học; phương pháp dạy của thầy; điều kiện và môi trường học tập...

Bên cạnh những yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh nói trên, giáo dục nghề phổ thông ở các Trung tâm KTTH-HN có những yếu tố tác động làm ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học:

- Học sinh đến học ở Trung tâm là học sinh của các trường phổ thông;

- Môn học nghề phổ thông mặc dù theo các văn bản hiện hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo là môn học chính khóa nhưng nhìn nhận của cha mẹ học sinh, học sinh và một số cán bộ quản lý giáo dục vẫn còn xem nhẹ như là môn học phụ, chỉ dùng kết quả điểm thi nghề để cộng điểm ưu tiên cho học sinh;

- Các em chưa xác định đúng đắn động cơ, thái độ học tập do đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học tập.

- Trung tâm, giáo viên giảng dạy nghề phổ thông lại không được quyền đánh giá, xếp loại trực tiếp học sinh mà chỉ chuyển ý kiến, kết quả, đề nghị về các trường phổ thông. Chính vì vậy, một số học sinh đi học không chuyên cần, học hành thiếu chăm chỉ, một số em còn tỏ ra coi thường giáo viên dạy nghề.

- Mỗi giáo viên phải đảm nhận phụ trách rất nhiều lớp nghề và mỗi lớp nghề chỉ dạy một buổi / tuần.

II. Một số giải pháp đổi mới quản lý chỉ đạo dạy và học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nghề phổ thông:

Qua thực tiễn công tác quản lý hoạt động giáo dục nghề phổ thông, tiếp thu và thực hiện chủ điểm năm học "Năm học đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo", với trách nhiệm công tác của mình, chúng tôi đề xuất một số giải pháp đổi mới quản lý chỉ đạo dạy và học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nghề phổ thông của Trung tâm KTTH-HN như sau:  

1. Nhóm các giải pháp tác động về nhận thức nhằm giúp cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh ở Trung tâm KTTH - HN về ý thức, trách nhiệm cao đối với việc nâng cao chất lượng học tập:

1.1. Đối với cán bộ quản lý giáo dục, cần nhận thức đầy đủ hơn về nội dung công tác đổi mới quản lý

* Đổi mới quản lý giáo dục không chỉ đổi mới cách làm việc của cán bộ quản lý mà còn đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục từ giáo viên chủ nhiệm, phụ trách lớp, tổ trưởng tổ chuyên môn và cả từng giáo viên. Quản lý giáo dục không phải quản lý con người mà quan trọng là quản lý công việc, quản lý kế hoạch và chiến lược. Chỉ có quản lý công việc thì làm việc mới tự giác và có hiệu quả thật sự, còn quản lý con người thì làm việc chỉ với mục đích đối phó. Người lãnh đạo tìm ra cơ chế quản lý để phát huy mọi khả năng của từng cá nhân, các bộ phận, sự tương tác đó sẽ tạo ra sức mạnh tổng hợp để phát triển theo chiều hướng đi lên.

* Công tác quản lý việc nâng cao chất lượng học tập học sinh thực chất là quản lý quá trình dạy và học, quản lý các điều kiện hỗ trợ quá trình dạy - học bằng một hệ thống các biện pháp quản lý được thực hiện theo các chức năng quản lý đã được xác định. Việc xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh trong Trung tâm là một nhiệm vụ quan trọng trong công tác của người quản lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình học tập của học sinh.

1.2. Đối với giáo viên:

Giáo viên là người biết thổi vào học sinh niềm đam mê, lòng yêu thích đối với môn học, phải giúp học sinh khai mở tri thức, nhu cầu học tập và nhu cầu tự khẳng định mình.

Trong nội dung hội nghị cán bộ giáo viên đầu năm học cần quan tâm đến chủ đề học tập và việc nâng cao chất lượng học tập của học sinh, giúp giáo viên có những suy nghĩ, định hướng đúng đắn. Đặc biệt đối với giáo viên chủ nhiệm, phụ trách lớp cần phải tổ chức quán triệt thường xuyên sự cần thiết việc quản lý nhằm nâng cao kết quả học tập của học sinh lớp phụ trách.

1.3. Đối với học sinh:

+ Tăng cường giáo dục động cơ học tập, ý thức tự giác, thái độ tích cực cho học sinh trong hoạt động học tập. Học sinh chưa có thái độ động cơ học tập rõ ràng nếu các em chưa trả lời được câu hỏi: Học để làm gì? Không có động cơ hoặc động cơ sai thì học sinh không thích và chán học.

+ Tăng cường sự phối hợp với các trường phổ thông để giáo dục ý thức học tập cho học sinh thông qua các cuộc làm việc giữa Trung tâm, trường phổ thông với cha mẹ học sinh.

1.4. Đối với cha mẹ học sinh:

Do đặc điểm của Trung tâm, học sinh chỉ đến học nghề phổ thông nên mối quan hệ giữa Trung tâm với các bậc cha mẹ học sinh có những hạn chế nhất định. Vì vậy, thông qua giáo viên phụ trách lớp để thống nhất trong quản lý quá trình học tập của học sinh tại Trung tâm và gia đình.

2. Nhóm các giải pháp quản lý việc giảng dạy của giáo viên nhằm nâng cao chất lượng học tập cho học sinh:

2.1. Quản lý chương trình và thực hiện kế hoạch dạy học của Bộ quy định:

Để chỉ đạo thực hiện đầy đủ và đúng chương trình quy định, lãnh đạo Trung tâm phải chỉ đạo chặt chẽ giáo viên, các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch giảng dạy năm học của từng bộ môn, từng tổ. Cán bộ quản lý phải thường xuyên theo dõi việc thực hiện thời khoá biểu dạy học. (Theo dõi việc thực hiện các tiết học theo đúng thời khoá biểu, thời gian vào lớp của giáo viên, giải quyết các giờ trống của giáo viên và học sinh, điều chỉnh thời khoá biểu trong những điều kiện cần thiết). Chỉ đạo thực hiện chương trình dạy học thông qua thời khoá biểu lên lớp là một trong những phương tiện cốt yếu củng cố và giữ vững kỹ luật lao động, đưa hoạt động Trung tâm vào trạng thái nhịp nhàng góp phần tích cực vào việc củng cố xây dựng nề nếp trong đơn vị, tạo đà cho việc chỉ đạo nâng cao chất lượng dạy học.

2.2. Tăng cường chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động, sinh hoạt của tổ chuyên môn:

Chỉ đạo tốt các nội dung sinh hoạt của các tổ chuyên môn, làm cho tổ và giáo viên cố gắng trong việc nghiên cứu các vấn đề mới và khó của chương trình, trao đổi, học tập kinh nghiệm, bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ của giáo viên.

Tổ chuyên môn vừa là môi trường học tập, giao tiếp vừa là tổ ấm để mọi người thân thiện và gắn bó với nhau hơn.

2.3. Quản lý chặt chẽ quy chế chuyên môn:

- Người cán bộ quản lý phải nghiên cứu đầy đủ nội dung về quy chế chuyên môn:

+ Thực hiện những quy định về nề nếp chuyên môn do Bộ, Sở giáo dục ban hành.

+ Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh.

+ Các văn bản hướng dẫn thi nghề phổ thông.

+ Các quy định, nội quy của nhà trường nhằm bổ sung một cách tích cực, có hiệu quả cho việc thực hiện tốt quy chế chuyên môn.

- Đưa nội dung thực hiện quy chế chuyên môn làm tiêu chí chính trong phong trào thi đua dạy tốt - học tốt của năm học.

- Chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch bộ môn, kế hoạch phụ trách lớp, kế hoạch dự giờ thăm lớp, cách sử dụng sổ gọi tên ghi điểm, sổ đầu bài, sổ điểm cá nhân, thống nhất cách đánh giá xếp loại học tập của học sinh theo quy chế, ...

- Cán bộ quản lý lập kế hoạch, kiểm tra hồ sơ, sổ sách chuyên môn; cùng cán bộ tổ chuyên môn kiểm tra, duyệt kế hoạch, hồ sơ của giáo viên.

2.4. Tổ chức dự giờ thăm lớp, thao giảng có chất lượng:

- Lập kế hoạch cho từng học kỳ và cả năm học, đảm bảo khoa học, phù hợp với thực tế và có tính khả thi.

- Cán bộ quản lý Trung tâm, tổ chuyên môn phải chủ động tổ chức các hình thức dự giờ: có báo trước, không báo trước hoặc đăng ký dự giờ giáo viên. Cán bộ quản lý, tổ trưởng đích thân dự giờ hoặc tổ chức lực lượng giáo viên khá giỏi có kinh nghiệm, các thành viên trong tổ chuyên môn cùng dự. Sau giờ dự, thăm lớp phải đánh giá kết quả dạy học một cách công bằng và chính xác theo đúng mục đích và ý nghĩa của nó.

2.5. Tập trung chỉ đạo đổi mới phương pháp giảng dạy

Đổi mới phương pháp phải gắn với đặc trưng của ngành học. Dạy học nghề PT chủ yếu là rèn luyện kỹ năng thực hành cho học sinh. Vì vậy, để đổi mới phương pháp có hiệu quả, Trung tâm KTTH - HN cần phải:

 + Tổ chức, triển khai cho giáo viên tiếp thu, học tập, nghiên cứu các chuyên đề đổi mới phương pháp giảng dạy do Sở giáo dục và đào tạo tổ chức.

 + Tổ chức hội thảo trong tổ chuyên môn, tọa đàm trao đổi, thảo luận trong hội đồng sư phạm.

 + Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nghiên cứu kỹ giáo trình, tài liệu tham khảo

+ Phải làm đầy đủ các bài thực hành; mọi học sinh đều được thực hành trong các giờ học thực hành.

+ Khai thác tối đa hiệu quả các tư liệu, tranh ảnh, thiết bị, đồ dùng dạy học được trang cấp hiện có của đơn vị và tự làm, các phòng học bộ môn, phòng thực hành, chống "dạy chay, học chay", phát huy nâng cao hiệu quả của giờ dạy.

+ Giáo viên cần phải đầu tư nhiều hơn về soạn giáo án, chuẩn bị đồ dùng dạy học, phòng bộ môn, thực hành, ...

+ Sử dụng phương pháp giảng dạy phù hợp: giáo viên cần vận dụng linh hoạt, biết kết hợp các phương pháp với nhau mới đạt hiệu quả. Dạy học hiệu quả hay không, tuỳ thuộc nghệ thuật của người thầy biết cách kết hợp các cách dạy học để áp dụng với từng đối tượng học sinh và môn học.

+ Người thầy phải có lòng nhiệt tình, sự say mê sáng tạo.

+ Mỗi giáo viên phải có sáng kiến kinh nghiệm về đổi mới phương pháp dạy học trong năm học.

3. Nhóm các giải pháp quản lý quá trình học tập của học sinh nhằm nâng cao chất lượng học tập:

3.1. Tăng cường xây dựng nề nếp, kỷ cương trong học tập:

- Xây dựng và phát huy sự lao động sư phạm nhiệt tình, nghiêm túc, có kỷ cương, có nề nếp của giáo viên.

- Thường xuyên chỉ đạo giáo viên phụ trách lớp, giáo vụ để nắm bắt kịp thời những học sinh bỏ học, vi phạm kỷ luật.

- Tiến hành kiểm tra thường xuyên về nề nếp kỷ cương học tập.

- Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên phụ trách lớp, giáo vụ, cha mẹ học sinh, trường phổ thông để có sự thống nhất trong giáo dục học sinh vi phạm từ đó xây dựng tốt nề nếp kỷ cương.

3.2. Bồi dưỡng cho học sinh phương pháp học tập tích cực, phát huy năng lực tự học của học sinh trong quá trình học tập.

Từ niềm đam mê học nghề, học sinh tự tìm tòi, thực hành để có kỹ năng thực hành tốt.

3.3. Bồi dưỡng học sinh giỏi kỹ thuật - nghề phổ thông.

+ Lập kế hoạch chỉ đạo một cách khoa học.

+ Lựa chọn học sinh giỏi qua kết quả thi nghề phổ thông, phân công giao nhiệm vụ cho giáo viên bồi dưỡng.

+ Tổ chức hội thảo, sinh hoạt để trao đổi kinh nghiệm, đề xuất phương hướng, biện pháp triển khai cho năm học mới.

+ Khen thưởng, động viên kịp thời giáo viên và học sinh có nhiều cố gắng trong công tác bồi dưỡng.

3.4. Cải tiến phương pháp kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh đảm bảo khách quan, công bằng và công khai: trên thực tế, cách kiểm tra học sinh thông thường mới dừng lại ở yêu cầu ghi nhớ, tái hiện; cần chú ý kiểm tra đánh giá mức độ thông hiểu bản chất, kỹ năng vận dụng tri thức.

3.5. Phối hợp các lực lượng giáo dục trong quản lý học tập:

Tăng cường mối quan hệ, thông tin và phối kết hợp chặt chẽ giữa Trung tâm, trường phổ thông và gia đình học sinh.

4. Tổ chức các điều kiện hỗ trợ quá trình học tập của học sinh:

Trong công tác quản lý phải chú ý tăng cường cơ sở vật chất, phòng học bộ môn, trang thiết bị, xây dựng trường học thân thiện, xanh - sạch - đẹp.

Các giải pháp trên tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với nhau. Chỉ có thể thực hiện đồng bộ các biện pháp mới có thể nâng cao chất lượng học tập của học sinh.

H.M.T

Các tin khác