MAI VĂN HOAN

Theo nhà thơ Xuân Hoàng thì :

Mai nở ngày xưa trong núi xa
Chỉ thơm trong sắc lặng thinh. Và
sẽ thơm như thế không ai biết
trong núi như trời đất với hoa.

Chuyện hoa mai nở lặng thầm trong núi xa khiến tôi liên tưởng đến bài ca dao : Em như cây quế giữa rừng / thơm tho ai biết, ngọt lừng ai hay. Hoa mai đẹp một cách vô tư, hồn nhiên nhưng uổng phí biết bao ! Hoa thơm, hoa đẹp phải có người thưởng thức. Cuộc sống quanh ta đâu đó vẫn có người đẹp, người tài bị bỏ rơi, bị quên lãng. Vẻ đẹp của họ không có ai phát hiện, chiêm ngưỡng; tài năng của họ không có ai biết đến. Hồ Chí Minh trong những tháng ngày bị giam cầm đã từng chia sẻ nỗi bất bình với hoa hồng : Mai khôi hoa khai, hoa hựu tạ / Hoa khai, hoa tạ lưỡng vô tình (Hoa hồng nở, hoa hồng lại rụng / Hoa tàn hoa nở thảy vô tình). Hoa mai cũng sẽ chịu chung số phận như vậy nếu không gặp được khách thơ. Vị khách thơ này đã cất công đi tìm cái đẹp tận trong rừng xa, núi thẳm. Qua những tháng ngày lạnh giá, mùa xuân ấm áp lại về truyền thêm sức sống cho mai để mai hé nở những bông hoa dịu dàng, thánh thiện. Vẻ đẹp dịu dàng, thánh thiện của hoa mai đã lọt vào mắt xanh của khách thơ. Khách thơ không chỉ chiêm ngưỡng, thưởng thức một mình mà còn chịu khó mang giống về xuôi vun trồng chăm bón. Khách thơ không chỉ phát hiện cái đẹp mà còn quảng bá cái đẹp để mọi người cùng thưởng thức, chiêm ngưỡng :

Bỗng một ngày xuân, một khách thơ
Gặp hoa trong núi, ngẩn ngơ chờ
Mai vàng đến độ ươm nên hạt
Mang giống về xuôi, tự bấy giờ.

Người đời phải biết cảm ơn khách thơ. Hoa mai cũng phải cảm ơn khách thơ. Theo Xuân Hoàng, nếu không có khách thơ thì suốt đời hoa mai vẫn  chỉ thơm trong sắc lặng thinh. Và / Sẽ thơm như thế không ai biết. Xuân Hoàng mượn chuyện sự tích hoa mai để nói đến chuyện đời, chuyện người.       
Đang say sưa kể về sự tích hoa mai, tác giả đột ngột lái câu chuyện sang một hướng khác :

Tôi gặp mai vàng giữa Huế duyên
bỗng nhiên nhớ sự tích hoa quen
Vì nhau, xin viết bài thơ lạ
kể chuyện hoa từ gương mặt em.

Hoá ra nhờ gương mặt em mà nhà thơ chúng ta mới nhớ về sự tích hoa mai. Như vậy, chắc chắn là giữa gương mặt em và hoa mai có một mối liên hệ hết sức mật thiết. Nếu không tại sao nhà thơ lại "kể chuyện hoa từ gương mặt em" ? Phải chăng gương mặt em cũng có vẻ đẹp dịu dàng, thánh thiện như hoa mai ? Phải chăng hoàn cảnh của em cũng giống như hoàn cảnh của hoa mai  chỉ thơm trong sắc lặng thinh. Và/sẽ thơm như thế không ai biết ? Phải chăng nhà thơ của chúng ta chính là người đã phát hiện vẻ đẹp của em, làm thơ ca ngợi vẻ đẹp của em để mọi người cùng chiêm ngưỡng ? Kể chuyện sự tích hoa mai là cái cớ để tác giả bày tỏ tình cảm của mình đối với em. Không có mùa xuân thì không có hoa mai. Không có khách thơ thì vẻ đẹp của hoa mai sẽ không ai biết. Cũng như không có nhà thơ thì em sẽ lẫn vào đám đông. Vẻ đẹp dịu dàng, thánh thiện của em cũng sẽ không ai biết. May mắn thay cho những nhà thơ gặp được người đẹp ! May mắn thay cho những người đẹp được gặp nhà thơ ! Các nhà thơ thiên tài như Puskin, Hainơ, Hàn Mặc Tử...đã vĩnh cửu hoá sắc đẹp và tình yêu của họ.
Mai vàng và mùa xuân theo tôi là một bài thơ hay của Xuân Hoàng. Nếu không có duyên với Huế, với người đẹp xứ Huế chắc gì thi sĩ đã sáng tạo được một tứ thơ ẩn chứa nhiều tầng nghĩa như vậy !

M.V.H